Gastronomi Nedir?

Gastronomi, yemek ve kültür arasındaki sıkı bağı inceleyen çok yönlü bir disiplindir. Kökeni Yunanca "Gastro" (mide) ve "Nomos" (kanun) kelimelerinden gelmekte olup, şu anda yemek yapımına sanatsal ve bilimsel bir açıdan yaklaşır.İnsanlara hem damak hem de görsel zevk sağlayacak şekilde yiyeceklerin hazırlanmasını ve sunumunu kapsar.

Gastronomi Turizm Belgesi Nedir? 

 Gastronomi belgesi örneği.

Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik

Cumhurbaşkanı Kararının Tarihi : 31/5/2019      Sayısı : 1134

Turizm tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik’e göre (Yayımlandığı Resmî Gazetenin Tarihi : 1/6/2019   Sayısı : 30791)

MADDE 26- (1) Gastronomi tesisleri; yemek kültürünün bir turizm ürünü haline getirilerek müşteriye sunulduğu, yöresel, geleneksel, ulusal veya uluslararasıözellik taşıyan mutfak ile yiyecek içecek servisinin yapıldığı, ülke turizmine katkı sağladığı değerlendirilen ve bu yönleriyle Bakanlık tarafından desteklenmeleri uygun görülen yeme-içme tesisleridir.

(2) Gastronomi tesisleri aşağıda belirtilen nitelikleri taşır:

a) Aşağıda belirtilen niteliklerden en az bir tanesinin sağlanması gerekir.

1) İşletmenin, seri üretim ve hazır yemek haricinde, yeme-içme alanında yerel, bölgesel, ulusal ya da uluslararası yazılı ve görsel basında marka bilinirliği veya ün sahibi olması.

2) İşletmenin (1) numaralı alt bentteki nitelikleri sağlayan bir işletmenin kullanım hakkını içeren franchise, işletmecilik anlaşması veya benzeri sözleşmeye dayanan bir hakka sahip olması.

3) Başvuru sahibi gerçek kişinin veya başvuru sahibi tüzel kişi ise hâkim ortağının veya ortaklarının hisselerinin yüzde ellibirinden fazlasına sahip olduğu diğer şirketin; belge talebinde bulunulan işletme haricinde (1) veya (2) numaralı alt bentte sayılan niteliklere sahip ayrı bir işletmesinin olması.

4) Başvuru sahibi gerçek kişinin veya tüzel kişinin hâkim ortağının veya hisselerin çoğunluğuna sahip ortaklarının gastronomi dalında; ulusal veya uluslararasıörgün eğitim kurumlarından diplomasının veya Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca düzenlenen mesleki yeterlilik belgesinin bulunması. ^[25]

5) (Ek:RG-4/4/2020-31089-C.K-2360/2 md.) Tesisin, yoğun turizm faaliyetlerinin bulunduğu bir bölgede yer alması.

b) (a) bendine ilave olarak bu tesislerde;

1) Mutfak alanı en az yirmibeş metrekare olmak kaydıyla, 14 üncü maddenin beşinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen niteliklere sahip alakart hizmeti verilen lokantanın bulunması,

2) (Mülga:RG-13/4/2023-32162-CK-7078/1 md.)

3) Kadın ve erkek müşteriler için ayrı tuvalet ve lavabo düzenlemesinin bulunması,

4) Yemek salonunda klima sisteminin bulunması,

5) Nitelikli tefriş, dekorasyon, donanım ve servis malzemeleri, başka uluslara ait mutfaklara yönelik olarak faaliyet gösterilmesi durumunda o ülkenin kültürünü yansıtacak şekilde kaliteli ve nitelikli olması veya bu kültüre ait unsurların bulundurulması,^[26]

6) Mutfak şefinin gastronomi alanında; ulusal veya uluslararasıörgün eğitim kurumlarından diplomasının veya Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca düzenlenen mesleki yeterlilik belgesinin veya ödülünün bulunması ya da yerel, ulusal veya uluslararası tanınırlığının olması; başka bir ulusa ait mutfağa yönelik olarak faaliyet gösterilmesi durumunda, bu alanda eğitimli mutfak şefinin istihdam edilmesi,^[27]

7) Çalışan personelin en az yüzde yirmisinin konusunda deneyimli veya eğitim almış olması,^[28]

8) Menüdeki ürünlerin içeriklerinin ve bu içeriklerin alerjen özelliklerinin, vejetaryen veya vegan tüketimine uygunluklarının, inanç hassasiyetine yönelik içerik taşıyıp taşımadığı hususlarının, biri Türkçe olmak üzere en az iki dilde belirtilmesi,

9) Ulusal, yöresel ve geleneksel mutfakla hizmet verilmesi durumunda; yiyecek malzemelerinin en az beşçeşidinin yöresel ürünlerden seçilmesi, geleneksel usul veya geleneksel usulün modern yöntemlerle yorumlanarak pişirilmesi ve sunumu, anlatımı ve menüde açıklanması,

10) Başka bir ulusa ait mutfağa yönelik olarak faaliyet gösterilmesi durumunda, yiyecek malzemelerinin sunumu yapılan mutfağa özgüürünlerle geleneksel usul veya geleneksel usulün modern yöntemlerle yorumlanarak pişirilmesi ve sunumu, anlatımı ve menüde açıklanması,

11) Dünya mutfağına yönelik olarak faaliyet gösterilmesi durumunda; başlangıç, ara sıcak, ana yemek ve tatlıçeşitlerinden en az üçer adet olacak şekilde kaliteli malzemelerle ürünlerin hazırlanması ve uygun servis malzemeleriyle müşteriye sunulması, anlatımı ve menüde açıklanması,

12) Sunulan yiyecek ürünlerinin işletme tarafından hazırlanması,

nitelikleri aranır.

(3) (Mülga:RG-16/3/2023-32134-C.K.-6969/16 md.)

(4) Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığında yer alan işletmelerde, 14 üncü maddenin beşinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen mahallerin metrik ölçüleri ve mutfak ile yemek salonu arasında servis bağlantısı hususlarında, yapının niteliğine göre değerlendirme yapılır.

Gastronomi Turizm Belgesi Nedir?

Gastronomi turizm belgesi, bir tesiste sunulan yemek ve kültür deneyimlerinin turizm ürünü haline getirilmesini ve bu deneyimlerin belirli standartlarda gerçekleşmesini sağlayan belgedir. Gastronomi tesisleri, yerel, ulusal veya uluslararası mutfak özelliklerini barındıran ve yöresel kültürü yansıtan işletmeler olarak öne çıkar.

Bu belgeler, işletmelere hem müşteri güveni sağlar hem de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından sağlanan çeşitli kolaylık ve denetim avantajlarına erişim imkânı verir.Üstelik gastronomi turizm belgesi, işletmelerin ulusal ve uluslararası markalaşmasına da katkı sağlar.

Gastronomi alanı, yemek yapımının olağan bir süreçten çıkıp sanatsal ve bilimsel bir yaklaşım kazandığı geniş bir alandır. Bu disiplinle ilgilenenler için hem damak tadını hem de estetik algıyı geliştirmek önemli bir amaçtır. Gastronominin, kültürle bütünleşerek birleştirici bir rol oynadığı da göz önünde bulundurulmalıdır.

Gastronomi Belgesinin İşletmelere Faydaları

Gastronomi belgesine sahip işletmeler, aşağıdaki önemli avantajlardan yararlanır:

1. Müşteri Güveni ve Tercih Edilme Oranı: Bu belge, işletmelerin hijyen, kalite ve hizmet standartlarını karşıladığını kanıtlar. Bu da müşteri güvenini artırır ve tercih edilme oranını yükseltir.
2. Ulusal ve Uluslararası Tanınırlık: Belge sahibi işletmeler, markalarını ulusal ve uluslararası alanda tanıtma şansını elde ederler.Özellikle turizm bölgelerinde belgenin varlığı, global müşterilere ulaşmada etkili bir araçtır.
3. TABDK İzinleri ve Avantajlar: Gastronomi belgesine sahip işletmeler, açık içki satış belgelerine daha kolay erişim sağlar ve işletme saatlerini daha esnek bir şekilde düzenleyebilir.
4. Devlet Desteği ve Bakanlık Denetimi: Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen işletmeler, çeşitli teşviklere ulaşabilir ve yalnızca Bakanlık tarafından denetlenir. Bu da ek bir yönetim kolaylığı sağlar.
5. Prestij ve Rekabet Avantajı: Belge, işletmeye prestij kazandırırken, rakiplerini geride bırakmak için önemli bir farklılaşma aracı olur.
6. Müşteri Deneyimini Geliştirme: Gastronomi belgesi, işletmelerin menülerini daha profesyonel hale getirmesi, modern ve yöresel mutfak trendlerini birleştirebilmesi için bir rehber olarak işlev görür.

Gastronomi Belgesi, işletmelere çeşitli avantajlar sağlarken, bu avantajlardan biri de Türkiye'de Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı'ndan (TABDK) içki ruhsatı alma yetkisi kazandırmasıdır. Bu belgeye sahip işletmeler, kültürel ve gastronomik değerlerini sergileyen bir tesis olmanın ötesinde, içkili restoran veya tesis olma ayrıcalığını da elde ederler.

TABDK ruhsatı, işletmeye açık içki satışını ve servisini yasal çerçevede gerçekleştirme hakkı tanır. Ancak, bu izin yalnızca gastronomi belgesine sahip tesislere verilir ve belgeli işletmelerin belirli standartları koruma yükümlülüğü vardır. Bu durum hem kaliteli hizmeti teşvik eder hem de işletmelere müşteri çekmede rekabet avantajı sağlar.

Gastronomi tesisleri, yemek ve içecek servisiyle birlikte kültürel değerleri yansıtan, müşteri deneyimini daha anlamlı ve etkileyici bir boyuta taşıyan özel işletmeler olarak tanımlanır. Bu tesislerin amacı, yerel ve uluslararası mutfakların en iyi örneklerini bir araya getirerek, sadece yiyecek tüketiminden fazlasını sunmak, kültürle harmanlanmış bir gastronomi deneyimi yaratmaktır.

Bu tür tesisler, yiyecek ve içecek sektörüyle ilgilenen işletmeciler için hem ekonomik getirisi yüksek hem de prestijli bir alandır. Gastronomi alanının genişlemesiyle, gastronomi tesislerine olan ilgi artmaktadır. Gerek turizm sektörü gerekse yerel halk tarafından yoğun talep gören bu işletmeler, müşteri odaklı hizmetleriyle çoğunlukla fark yaratmaktadır.